اجماع منقولاجماع منقول به معنای نقل اتفاق نظر فقها می‌باشد. اجماع منقول که مقابل اجماع محصّل می باشد، اجماعی است که فقیه، خود، بدان دست نيافته، بلکه فقيهی ديگر- که آن را به دست آورده- بدون واسطه يا با واسطه برای وی نقل کرده است. از آن در اصول فقه، مبحث حجج و امارات سخن رفته است. ۱ - تعریفاجماع منقول، مقابل اجماع محصل می‌باشد و آن، اجماعی است که در آن، فقیه شخصاً اتفاق علما را در یک مسئله به دست نیاورده، بلکه فقیه دیگری آن را از راه تتبع در اقوال آنان کسب کرده و آن را برای دیگران نقل نموده است، چه این نقل با یک واسطه باشد یا با بیش از یک واسطه. [۹]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص (۲۰۰-۱۹۹).
[۱۵]
الاجتهاد اصوله و احکامه، بحرالعلوم، محمد، ص۷۵.
[۱۶]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۰، ص۲۹۱.
[۱۷]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۰، ص۳۲۰.
[۱۸]
فرهنگ اصطلاحات اصولی، مختاری مازندرانی، محمد حسین، ص۲۱.
۲ - حجيت اجماع منقولاجماع منقول اگر به خبر متواتر نقل شده باشد يعنی تعداد زيادی از فقها اجماع را تحصيل نموده و آن را برای فقيهان ديگر نقل کرده باشند، حجيّت و اعتبار آن همچون اجماع محصّل است، ولی اگر به خبر واحد نقل شده باشد که يک يا تعداد کمی از فقها اجماع را تحصيل نموده (اجماع مستفيض) و آن را برای ديگران نقل کرده‌اند در حجيّت و اعتبار آن اختلاف است. اگر در کلمات فقها، اجماع منقول بدون قيدی ذکر شود، منظور، اجماع منقول به خبر واحد است. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۶، برگرفته از مقاله «اجماع منقول». فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۱، ص ۲۸۰. |